Το Φάσμα του Αυτισμού βρίσκεται στο επίκεντρο επιστημονικών ερευνών τις τελευταίες δεκαετίες προκειμένου να δοθεί μια αιτιολογία για την εμφάνιση του και να κατανοηθεί ακόμα περισσότερο η πολυπλοκότητα των συμπτωμάτων του. Σε ότι αφορά την εύρεση μιας ακριβής αιτιολογία, οι έρευνες έχουν αποβεί άκαρπες. Επιστήμονες που μελετούν το γενετικό υλικό έχουν εντοπίσει διαγραφή, επανάληψη, μετατόπιση και αναστροφή των χρωμοσωμάτων σε άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού αλλά μια εμπεριστατωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη αιτιολογία δεν έχει βρεθεί. Ο αυτισμός είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που εκδηλώνεται στα τρία πρώτα χρόνια της ζωής του ατόμου. Τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του αυτισμού είναι οι αδυναμίες των αμοιβαίων κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, τα προβλήματα στην επικοινωνία και ένα περιορισμένο φάσμα συμπεριφορών και ενδιαφερόντων. Η διαταραχή του Asperger διαφέρει από τον αυτισμό διότι τα άτομα με Asperger δεν έχουν κλινικά σημαντική γνωστική και γλωσσική καθυστέρηση. Ο αυτισμός παρατηρείται σε όλους τους πληθυσμούς με συχνότητα 6 στα 1000 άτομα. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκτιμώμενος επιπολασμός του αυτισμού στα αδέλφια είναι 5% –10% (J. Veenstra-Vanderweele, S.L. Christian, E.H. Cook Jr., 2004). Σε ότι αφορά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού, οι κυριότερες είναι οι ακόλουθες:
Παρατηρούνται ελλείμματα κοινωνικο-συναισθηματικής αμοιβαιότητας, που κυμαίνονται, για παράδειγμα, από μη φυσιολογική κοινωνική προσέγγιση ως και πλήρη ανικανότητα συσχέτισης με τον Άλλο.
Ελλείμματα σε μη λεκτικές επικοινωνιακές συμπεριφορές που χρησιμοποιούνται για κοινωνική αλληλεπίδραση. Για παράδειγμα, διαφορετική χρήση γλώσσας του σώματος, έλλειψη βλεμματικής επαφής.
Ελλείμματα στην ανάπτυξη, διατήρηση και κατανόηση σχέσεων. Αδυναμία κατανόησης της θέσης του Άλλου και δυσκολία στη εύρεση φίλων. Παρατηρούνται επίσης περιορισμένα, επαναλαμβανόμενα πρότυπα συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων ή δραστηριοτήτων που συνοδεύονται συχνά από στερεοτυπικές και επαναλαμβανόμενες κινήσεις.
Επιμονή στην ομοιότητα, άκαμπτη συμμόρφωση με ρουτίνες ή τελετουργικά πρότυπα λεκτικής ή μη λεκτικής συμπεριφοράς (π.χ. ακραία δυσφορία σε μικρές αλλαγές, άκαμπτα πρότυπα σκέψης, τελετουργίες χαιρετισμού, πρέπει να ακολουθούν την ίδια διαδρομή ή να τρώνε το ίδιο φαγητό κάθε μέρα).
Ιδιαίτερη προσκόλληση με ασυνήθιστα αντικείμενα, υπερβολικά περιορισμένα ή επίμονα ενδιαφέροντα.
Υπερ- ή υποαντιδραστικότητα στην αισθητηριακή είσοδο ή ασυνήθιστο ενδιαφέρον για αισθητηριακές πτυχές του περιβάλλοντος (π.χ. φαινομενική αδιαφορία για πόνο / θερμοκρασία, ανεπιθύμητη αντίδραση σε συγκεκριμένους ήχους ή υφές, υπερβολική μυρωδιά ή επαφή αντικειμένων).
Τι συμβαίνει όμως με την εκπαίδευση αυτών των παιδιών;
Τα παιδιά με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας μπορούν να ενσωματωθούν στην κοινή τάξη. Χρειάζεται όμως γνώση από τη μεριά του εκπαιδευτικού προκειμένου να έχει πραγματιστικές απαιτήσεις από αυτούς τους μαθητές και να είναι σε θέση να καλύψει τις μαθησιακές και συναισθηματικές τους ανάγκες.
Τα παιδιά με Asperger ή αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας γίνονται συχνά θύματα bullying στο σχολικό περιβάλλον. Η αδυναμία τους να προσεγγίσουν άλλα άτομα και να αναπτύξουν φιλίες τους κάνει να φαίνονται ‘περίεργα όντα΄.
Η αδυναμία τους τόσο στη λεκτική όσο και μη λεκτική συμπεριφορά, τους καθιστά εύκολους στόχους γελιοποίησης και συχνά βιώνουν λεκτική και σωματική βία από τους συμμαθητές τους.
Αδύναμοι να αντιμετωπίσουν με άλλο τρόπο την περιθωριοποίηση και τον εξευτελισμό καταφεύγουν στη βία και στοχοποιούνται ακόμα περισσότερο μιας και έχουν είδη λάβει την ταμπέλα του ‘παράξενου μαθητή’ που δημιουργεί θέματα. Η αλήθεια είναι ότι χρειάζεται γνώση και εξειδίκευση από τους δασκάλους και καθηγητές προκειμένου να καταφέρουν να αναδείξουν τα ταλέντα αυτών των παιδιών και να συμβάλλουν στην κοινωνικοποίηση τους. Αντί να τα αφήνουμε στο περιθώριο, θα πρέπει να τους δίνουμε ρόλους αντάξιους των δυνατοτήτων τους και να βοηθάμε στην κοινωνική τους αλληλεπίδραση. Είναι πολύ λυπηρό στις μέρες μας να καταγράφουμε περιστατικά βίας σε παιδιά που τυχαίνει να είναι διαφορετικά. Είναι λυπηρό να τα απομακρύνουμε από τα γενικά σχολεία γιατί δεν υπάρχει η γνώση και τα μέσα να καλυφθούν οι εκπαιδευτικές και κοινωνικο-συναισθηματικές τους ανάγκες. Είναι τέλος πληγή για τη σύγχρονη κοινωνία μας να μεγαλώνουμε τα παιδιά μας με δυσανεξία και αποστροφή στο διαφορετικό.
Η ομορφιά έρχεται από τη διαφορετικότητα. Αρκεί να μπορείς να τη δείς, να την καταλάβεις και να τη σεβαστείς.

Πηγή: Τύπος Προαστίων